Om samenhangend arbeidsmarktbeleid te maken, moet je de vraag stellen wat mensen nu en in de toekomst nodig hebben om optimaal te kunnen functioneren op een arbeidsmarkt in beweging. Op basis van het antwoord maak je beleid dat recht doet aan alle burgers. Je zou denken dat dit een vanzelfsprekende gang van zaken is in een democratie waar al decennia lang compromissen worden gesloten tussen sociale partners – de vertegenwoordigers van belanghebbenden zoals werkgevers, werknemers en ondernemers. Niets blijkt minder waar.
Als er al een vraag gesteld wordt, dan luistert het kabinet niet of nauwelijks naar het antwoord. Zo lekte onlangs uit dat het kabinet in 2020 verder op de zelfstandigenaftrek bezuinigt en wordt het hebben van een arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp’ers verplicht. Besluiten als deze zijn genomen zonder de partijen waar het overgaat erbij te betrekken en nog voordat de commissie Borstlap haar bevindingen heeft gepresenteerd. De commissie die op verzoek van dit kabinet onderzoekt of het arbeidsmarktbeleid nog past bij de manier waarop we nu en in de toekomst werken.
Niet alle belanghebbenden gehoord
Het kabinet luistert kennelijk alleen naar de vertegenwoordigers van grote werkgevers en traditionele werknemers en pas als zij een akkoord gesloten hebben, wordt er met terugwerkende kracht beargumenteerd waarom dit goed voor iedereen zou zijn en mogen de andere belanghebbenden invulling geven aan het beleid waar ze zelf mordicus tegen zijn.
Het kabinet luistert kennelijk alleen naar de vertegenwoordigers van grote werkgevers en traditionele werknemers en pas als zij een akkoord gesloten hebben
Deze gang van zaken zou niet zo zorgwekkend zijn als het inderdaad tot beleid zou leiden dat goed is voor de meeste mensen, je kan het immers niet iedereen naar de zin maken. Maar ook dat blijkt niet het geval. Vaak leidt het niet eens tot het beoogde resultaat van de partijen die er wel bij betrokken waren. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de wet DBA die ‘schijnzelfstandigheid’ moet aanpakken. Direct na de invoer werd deze wet alweer ‘on-hold’ gezet omdat hij onuitvoerbaar blijkt te zijn waardoor ‘schijnzelfstandigheid’ niet wordt aangepakt, terwijl de de onzekerheid die hierdoor is ontstaan wel tot nieuwe dubieuze constructies leidt. Om nog maar te zwijgen van de negatieve gevolgen die de wet DBA heeft voor de ‘echte zelfstandigen’.
Je bent voor of tegen
We kunnen dus concluderen dat wanneer er alleen naar het antwoord van vertegenwoordigers van grote werkgevers en traditionele werknemers wordt geluisterd, dit niet leidt tot samenhangend beleid. Wel leidt het tot een steeds grimmiger klimaat omdat er bij deze vertegenwoordigers maar twee smaken bestaan: je bent voor of tegen de traditionele organisatie van zekerheid, flexibiliteit en solidariteit. Hierdoor vind er een discour plaats waardoor hardwerkenden mensen met verschillende arbeidsvormen steeds feller tegen elkaar worden opgezet. Ruimte voor nieuwe sociale vormen van flexibiliteit én zekerheid is er niet omdat dit niet in het belang is voor de machtspositie van de traditionele belangenbehartigers.
Stop met polariseren
Wie echter geen stelling neemt en met afstand naar de arbeidsmarkt kijkt, ziet dat NIEMAND baat heeft bij onuitvoerbaar, onsamenhangend beleid. De Werkvereniging, het platform voor Modern Werkenden, roept het kabinet dan ook dringend op deze polarisatie een halt toe te roepen en te luisteren naar de grootste groep werkenden. Ruim 99 procent van alle bedrijven in Nederland behoort tot het midden- en kleinbedrijf (CBS) en van de 8,9 miljoen werkenden werkt 4,4 miljoen in het MKB. Ruim 3,5 miljoen valt in de categorie Modern Werkenden: mensen die zelf de regie willen over hun leven, hun loopbaan en hun sociale zekerheid.
Luister eens echt naar deze mensen en naar de vertegenwoordigers van het MKB, van zelfstandigen met en zonder personeel en naar de snelgroeiende groep Modern Werkenden. Want als je hun belangen negeert of telkens naar traditionele oplossingen vertaald dan heeft dat niet alleen negatieve gevolgen voor hen, maar ook voor de economie en voor de samenleving als geheel.
Ben jij ook een Modern Werkende en wil jij gehoord worden?
Meld je dan hier aan!
Auteur: Roos Wouters is aanjager van de Werkvereniging.
