Scholen moeten verbinding maken

    0
    311

    Ronald van den Hoff is directeur van CDEF Holding BV en een van zijn meest bekende formules is Seats2meet.com. Onder deze noemer biedt hij zelfstandig ondernemers flexwerkplekken. Betalen doen zij in de vorm van ‘sociaal kapitaal’. Inmiddels zijn er ook scholen die een Seats2Meet huisvesten en die zo verbinding maken met ondernemers, het bedrijfsleven en de buurt. ‘Als je werkelijk wilt vernieuwen, stel je ook de functie van het schoolgebouw en leerkrachten ter discussie.’

    Wat vind je van het huidige Nederlandse onderwijssysteem?

    “Dat is sterk verouderd. Het is gebaseerd op de industriële revolutie en ook ingericht als een industrieel proces. Door de opkomst van de industrie waren er ineens andere mensen nodig. We bedachten een systeem waarbij kinderen een vrij standaard proces doorlopen. Zo worden ze klaargestoomd voor de arbeidsmarkt. Niet de talenten van kinderen staan hierin centraal, maar het proces en de gewenste uitkomst. Intussen is de wereld veranderd: internet en sociale media zijn de stoommachines van deze tijd. Ondertussen proberen we de kinderen nog steeds door die oude pijplijn te persen. We leiden ze op voor beroepen die straks niet meer bestaan. Sterker nog, sommige van die beroepen bestaan nu al niet meer.”

    Welke beroepen zijn dat?

    “Denk eens aan de impact die de zelfsturende auto zal hebben. Deze auto’s botsen niet en veroorzaken geen schade. Dat gaat veel banen kosten bij schadebedrijven, garages en verzekeringsmaatschappijen. Vroeger ging je bijvoorbeeld naar een onderzoeksbureau, betaalde veel geld en dan kreeg je na relatief lang wachten een antwoord. Nu zet ik mijn vraag op Twitter. Door het inzetten van mijn netwerk bespaar ik veel tijd en geld. Ik hoef minder te organiseren en te regisseren en dat geeft mij tijd voor andere dingen, nadenken over wat ik in de toekomst wil en het maken van verbindingen.”

    Is het netwerk belangrijker dan geld?

    “Geld is leidend geworden in onze samenleving en economie. Als je iets wilt hebben, moet je geld betalen. En om aan geld te komen, moet je werken. Als je veel geld wilt hebben, moet je zorgen dat je slimmer of beter bent dan de rest. Maar we bewegen nu richting wat ik de economie 3.0 noem. Veel traditionele banen verdwijnen en daardoor gaan we weg uit de mantra van het geld en wordt het netwerk belangrijker. Je ziet samenwerkingsverbanden ontstaan die om het huidige systeem heen werken. Er ontstaat een informele economie. Denk aan taxiservice Uber, Spotify en AirBnB. Via AirBnB kun je bij particulieren overnachten. Mensen gebruiken samen een ‘deelauto’ en lenen spullen van buurtgenoten via Peerby. Dit betekent minder omzet voor de gevestigde bedrijven en minder belastinginkomsten. Er wordt dan ook heftig geprotesteerd. De geest is uit de fles en die gaat er nooit meer in. Ik verwacht dat de overheid over een jaar of tien een groot probleem heeft, omdat de belastinginkomsten imploderen. En dat is ook een bedreiging voor ons onderwijssysteem.”

    Hoe kan het onderwijs leerlingen goed voorbereiden op de economie 3.0?

    “We moeten naar een vormingssysteem waarin – naast het bijbrengen van basisvaardigheden – het herkennen en ontwikkelen van talent op de voorgrond staat. Tot het einde van de pubertijd ben je met deze basisvorming bezig. Daarna moet je jongelui vooral iets laten ondernemen. Op het moment dat ze kennis nodig hebben halen ze die wel op. Sommigen willen toch een volledige studie volgen. Die willen Grieks studeren, omdat ze dat leuk vinden. Maar voor veel anderen geldt dat kennis beter in clusters kan worden aangeboden. De studenten van nu zetten deze verandering zelf al in gang. De helft van alle hbo-studenten doet er naast de studie iets bij. Ze werken, zetten zelf een bedrijfje of webwinkel op, ondernemen van alles en leren zo op een informele manier. Verder moeten scholen zich veel meer openstellen voor verbinding met de buitenwacht. De meeste scholen houden angstvallig vast hun lesmethodes vanwege de eisen van de inspectie en de overheid. Als je meten zo belangrijk maakt, doodt je elke vorm van creativiteit en initiatief. Belangrijkste is dat kinderen leren te leren en dat ze ontdekken wie ze zelf zijn. Tegen het einde van de pubertijd moet je stoppen met de basisvorming en ze hun eigen weg laten gaan. Onderwijs wordt dan uitgespreid over een hele loopbaan. Een leven lang leren: dat is de enige kans die we hebben, want alles verandert zo snel. En of wat we leren kwalitatief dan wel goed genoeg is? Daar hebben we geen normering voor nodig: dat bepalen we zelf wel. Als je kennis nodig hebt, zoek je tot je vindt wat je nodig hebt en wat bij je past.”

     

    Wat zie je als het grootste obstakel om tot de nodige onderwijsvernieuwing te komen?

    “De grootste fout is uitgaan van de bestaande infrastructuur. Als mensen aan vernieuwing in het onderwijs denken, nemen ze het schoolgebouw en de leerkrachten vaak als vaststaande elementen. Als je echt tot vernieuwing wilt komen, moet je ook dat ter discussie stellen. Je moet essentiële, fundamentele vragen stellen. Wat ik nu zie, is dat mensen verzanden in een non-discussie. Dan gaat het erover of de CITO-toets nog wel goed is. Of dan moet ineens elk kind op de basisschool programmeerles krijgen. Onzin, een paar kinderen hebben daar talent voor en die moeten zich daarin verder ontwikkelen. Programmeren vervangt lezen en schrijven niet. Als ik stroom nodig heb, stop ik een stekker in het stopcontact. Ik hoef daarvoor geen verstand van elektriciteit te hebben.”

    Zijn er ook initiatieven die je goede moed geven?

    “Uiteraard zijn die er. Een mooi initiatief vind ik dat van middelbare school Agora in Roermond. Daar hebben ze het idee van klassen, vakken en lesmethodes helemaal losgelaten. Om verbonden te blijven met de wereld huisvesten zij onder andere een Seats2Meet. Ze bieden gratis werkplekken aan, met wifi, koffie en een door de leerlingen verzorgde lunch. Het enige wat je moet doen, is digitaal laten weten wie je bent en wat je expertise is, zodat leraren en leerlingen weten welke kennis er welke dag gratis in huis is. Er gaat juist een heleboel goed, maar dat zien we vaak niet. Dat komt door onze calvinistische instelling: je moet vooral je eigen succes niet etaleren. Laten we daar eens mee stoppen en onze successen delen. Zodat we er zo veel mogelijk anderen mee kunnen inspireren. Wij werken met veel plezier samen met Operation Education. De achterliggende gedachte van dit platform is dat er veel mensen zijn die openstaan voor vernieuwing en alternatieven, maar dat ze niet weten wat er allemaal is. Operation Education wil alles wat werkt zichtbaar maken, zodat al deze mensen in beweging kunnen komen.”

    Dit interview met Ronald van den Hoff verscheen in het VIVES magazine van mei 2015.

    LEAVE A REPLY

    Please enter your comment!
    Please enter your name here

    This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.