Na een heerlijke vakantie is deze week het schrijfproces voor mijn boek ‘De Platformrevolutie’ begonnen. De crowdfunding campagne is nog niet afgerond (meedoen kan nog!), maar daar ging ik uiteraard niet op wachten. Ook na de vakantie gelijk een nieuwe expeditie gepland: in November naar New York voor het congres ‘The people’s disruption: platform co-ops for global challenges‘. En daar natuurlijk ook een aantal interviews geregeld. Moet toch iets hebben om naar uit te kijken 😉 Deze week een bomvolle nieuwsbrief met iets meer artikelen dan je gewend bent. Ga er dus rustig voor zitten. Mooie week!
Platformeconomie top 6
The limits of uberization: How far can platforms go? | The Policy and Internet Blog
Hele interessante analyse van de teloorgang van het schoonmaak platform Homejoy in Amerika (vergelijkbaar met Helpling). Aanvullend interessant om te lezen is dit artikel van Forbes.
Wat food4thought vanuit mijn kant:
- Het is bekend dat home service platforms een uitdaging hebben: na het maken van de match (bij schoonmaak bijvoorbeeld het matchen met een schoonmaker, checken achtergrond, etc.) is de toegevoegde waarde van het platform voor een vervolgafspraak gelijk een stuk minder;
- De analyse in het stuk dat mensen dan snel buiten het platform gaan handelen (disintermediation) is heel rationeel / technisch ingestoken. Belangrijkste vraag is of mensen de toegevoegde waarde van het platform blijven voelen. Geen cash geld, evt. verzekering, klantenservice, extra informatie middels tips etc., extra gemak dat platform schoonmaakspullen levert > zie deal met Unilever en Helpling, etc. En vervolgens of ze de toegevoegde waarde vinden opwegen tegen het extra geld dat zij kwijt zijn voor het platform. En de vraag of mensen die 20-25% commissie bewust meemaken: kijken zij niet alleen naar wat het onder de streep kost (en weten zij wel wat de tarieven zijn zonder platform?)
- In stuk Forbes: “Former employees tell Forbes that Cheung and the startup pushed relentlessly for high growth numbers instead of fixing its poor retention rates, which persisted both because Homejoy relied too heavily on deal sites like Groupon for new customers and failed to improve its core service because it couldn’t train its independent contractor cleaners.” Als je alleen op het werven van nieuwe klanten tegen lage tarieven (met verlies) mikt ivm investeerdersbelangen, dan ga je het niet redden.
- Die 15-20% retention rate (het percentage dat mensen die voor het eerst gebruik maken van je platform ook een tweede keer boeken) zegt dus niet zoveel: het is niet zo dat daardoor dus 80-85% na de eerste transactie opeens met de schoonmaker buiten het platform afspreekt: het kan ook simpelweg zo zijn dat de mensen vanwege de lage prijs het een keer hebben geprobeerd, maar niet de normale prijs voor de service over hebben
- De vraag is of het verdienmodel, marge op transactie, voor dit soort platformen op lange termijn houdbaar is: kunnen de local services platforms hun toegevoegde waarde blijven bewijzen en de marge op transactie verantwoorden. Zo niet, dan zou een abonnementsvorm een optie zijn.
- Andere tactiek, zoals bij Helpling nu, is dat je minder eenvoudig maakt om terug te redeneren wat de werkelijke kosten zijn, zodat het ook moeilijker te vergelijken is met off-platform activiteiten. Als je schoonmaak inclusief schoonmaakmiddelen bijv. aan gaat bieden, dan is het voor de gebruiker lastiger te herleiden welk deel van de kosten naar wat valt terug te rekenen
Tot slot: ben ik nog steeds heel benieuwd naar wie die schoonmakers van dit soort platformen zijn. En of dit niet een hele andere doelgroep is dan de schoonmakers uit het oude zwarte circuit. Van iedereen die ik ken die Helpling heeft gebruikt (en zelf ook 2x gebruik) is de reactie dat het veelal ondervaren studenten zijn. Dat is niet representatief, maar geeft wel wat food4thought….
Deliveroo laat alle bezorgers zzp’er worden – Amsterdam – PAROOL
Arbeid via platformen wordt naar mijn verwachting hét discussiepunt voor het komende jaar. In dit stuk over Deliveroo: “Alle nieuwe bezorgers van maaltijdbezorgdienst Deliveroo worden zzp’ers. Ook de bezorgers die nu nog in vaste dienst zijn, kunnen de overstap maken.”.
Veel instanties en politici lieten hun onvrede blijken. Blijkbaar zijn ze vergeten dat ook zij hebben bijgedragen aan een systeem waarin dit soort activiteiten mogelijk zijn. Laten we daar eerst eens naar kijken. Veel van dit soort problemen zijn namelijk niet platform specifiek.
Losse noot: bij de postbedrijven hebben we gezien dat zij worden verplicht om niet alleen met zelfstandigen te werken, maar ook mensen in dienst te nemen. Dit vanuit de aanname dat mensen daar de voorkeur voor hebben. In de praktijk blijkt dit zeker niet altijd het geval te zijn: veel bezorgers (de meerderheid) kiezen voor de flexibiliteit, even los van de vraag of ze weten welke keuze voor hen in hun persoonlijke situatie het beste is….
Camperbedrijven intimideren klanten | NKC
Dat de offline wereld af en toe botst met de online wereld (en andersom) laat dit bericht van de Nederlandse Kampeerauto Club zien. Enige tijd geleden lanceerden zij een bedrijvengids waar camperaars (de doelgroep die zij vertegenwoordigen) o.a. beoordelingen kunnen achterlaten bij campergerelateerde bedrijven. De soms negatieve recensies schieten sommige camperbedrijven in het verkeerde keelgat: sommige van hen ‘stalken’ klanten die een negatieve recensie hebben achtergelaten.
Sommige van hen hebben intussen in de algemene voorwaarden meegenomen “dat klanten zich in geen geval via sociale media negatief mogen uitlaten, op straffe van een boete van enkele duizenden euro’s.” Juridisch houdt dit geen stand, maar het wordt wel als intimiderend ervaren.
De gedachten die bij mij opkomen n.a.v. dit stuk zijn:
- Wanneer een belangenvertegenwoordiger van een groep mensen een review platform opzet, dan moet er altijd gewaakt worden dat beide partijen dezelfde kansen krijgen. Ik zie nog te vaak dat de processen vooral goed zijn ingericht voor de stakeholder die de partij vertegenwoordigd. Bijvoorbeeld bij Zorgkaart Nederland, welke onderdeel is van Patiëntenfederatie Nederland;
- Het systeem moet zo ingericht zijn dat de kans op valse of niet onderbouwde reviews minimaal is. Zo is bij Zorgkaart Nederland het schrijven van een nep recensie is daar enorm makkelijk (ja, dat heb ik meerdere malen uitgeprobeerd). Bij NKC moet je nog een profiel aanmaken, wat een drempel is;
- Tot hoe ver mag je gaan om via algemene voorwaarden rechten van gebruikers te ontnemen. Zo heeft Uber onlangs een zaak gewonnen waarin het verbiedt om gebruikers via de rechtbank Uber aan te klagen. Ik ben geen jurist, maar dit is natuurlijk gekkenwerk.
Heeft Estland het alternatief voor de euro gevonden? | TROUW
Misschien was het je al opgevallen dat ik fan ben van Estland: het meest digitale land ter wereld dat zijn land runt als een platform. Nadat zij hun systeem enkele jaren geleden openstelden voor zogenaamde ‘e-Residents’ (digitale inwoners), hebben meer dan 22.000 mensen uit 138 landen zich als digitale inwoner ingeschreven. Het wekelijks aantal nieuwe e-Resident inschrijvingen overstijgt zelf het geboortecijfer in het land.
Om een stap verder te gaan schreef e-Resident projectleider Kaspar Korjus (ik interviewde hem hier en hier) zijn gedachten over een eigen digitale crypto currency. In het stuk van Trouw (link in titel) wordt het verhaal eenvoudig uitgelegd. Nog interessanter is om de blog die Kaspar schreef te lezen. Aanrader.
Stichting zoekt met crowdfunding steun voor overname Eneco | NU.nl
“Stichting Greencrowd wil via crowdfunding geld bijeenbrengen om energiebedrijf Eneco over te nemen. Dat maakte de organisatie, die zich bezighoudt met de financiering van projecten op het gebied van duurzame energie, vrijdag bekend.”
Dit allemaal naar aanleiding van het bericht dat een groot deel van de gemeenten die aandeelhouder van Eneco zijn overwegen hun belang te verkopen. Mijn gedachte was direct: dit kan de grootste energie coop ter wereld worden!
Natuurlijk is het onhaalbaar om puur via crowdfunding de benodigde miljarden op te halen om het bedrijf te kopen (of een meerderheidsaandeel), maar de rol van deze campagne is wel:
- Aandacht te vragen voor de kwestie en de vraag of we dit belangrijke bedrijf aan een buitenlandse partij moeten verkopen op de agenda zetten;
- Laten zien dat er veel mensen bereid zijn om met hun portemonnee te stemmen (hoewel de campagne draait op toezeggingen, nog niet op concrete bijdragen).
Ik ben benieuwd welke partij dit vraagstuk meeneemt in de volgende gemeenteraadsverkiezingen. Zou een slimme zet zijn. En daarnaast kan de publieke druk er aan bijdragen dat gemeenten hun belang niet willen verkopen, of dat er een consortium kan worden gemaakt van de crowd en een aantal andere grote geldschieters om sámen een som geld neer te leggen.
Crowdfundingsactie Kijkshop voor nieuwe formule nu op half miljoen euro – AD – Blendle
Kijkshop, wie is er 10 jaar geleden niet een keer geweest, gaat vernieuwen. Het lanceerde TONE: een nieuw platform waar mensen die iets willen kopen digitaal in contact kunnen komen met recensenten van de producten die zij willen kopen. Om het platform te financieren wil het bedrijf 1 miljoen euro ophalen via crowdfunding.
In de media werd het idee, zeker ook door de retail experts die al jaren niets beters weten te bedenken dat winkelen een beleving moet worden met een koffiebar, afgekraakt. Kijkshop was volgens de critici te laat wakker geworden. Nu ben ik het er mee eens dat de Kijkshop formule weinig toekomst heeft, maar toch is het goed om verder dan je neus lang is te kijken:
- Het idee van het platform is helemaal zo gek nog niet. Het platform gebruikt de crowd om haar klanten te helpen. Slimme formule;
- TONE zit in een aparte BV en valt niet direct onder het Kijkshop bedrijf (dus als Kijkshop omvalt, zal TONE ook niet omvallen);
- Kijkshop is ‘slechts’ launching customer, dat is een voordeel (als het maar daar niet bij blijft);
- Het team bestaat uit een mix van Kijkshop mensen en externen (wel heel benieuwd of zij worden ingehuurd of ook echt mee ondernemen);
Met 228 investeerders die 760.000euro bijeen hebben gebracht lijkt de campagne een succes te worden. Wordt het platform dan ook een succes? Geen idee. Maar klakkeloos afschrijven is ook weer wat té kort door de bocht. Het lijkt er namelijk meer op dat de holding boven Kijkshop probeert om nog wat uit de waarde van Kijkshop te halen nu het nog bestaat. Want die winkels, die hebben ze neem ik aan wél al afgeschreven.
Longread
BlaBlaCar has turned ride-sharing into a multi-million-euro business | WIRED UK
In de intro van mijn boek ‘De Platformrevolutie’ i.o. komt onder andere het verhaal van BlaBlaCar naar voren. Deze week dus maar nog eens in het verhaal gedoken. Lees dit uitgebreide stuk over BlaBlaCar in Wired uit 2015. Hoe het nu met het bedrijf gaat? Geen idee. Het Nederlandse kantoor was er opeens niet meer, maar deze week kwam wel een toffe samenwerking met Google Maps naar buiten, waarin BlaBlaCar wordt meegenomen in de voorgestelde routes via Google Maps. Dit zijn wel de dingen die drempels verlagen om het platform een boost te geven, ze zitten dus niet stil.
Dilemma
Wat te doen als een crowdfundingplatform er mee stopt?
Regiofund.nl is een crowdfunding platform die leningaanvragers en investeerders uit dezelfde regio verbind. Via het platform werden met een AFM ontheffing leningen via crowdfunding vertrekt. Via een tweet van Peter Verhaar werd duidelijk dat het platform het niet is gelukt om het businessmodel sluitend te krijgen. En er mee stopt.
Dat kan gebeuren natuurlijk. En dit zal, met vele tientallen crowdfunding platformen actief op de Nederlandse markt, de komende jaren nog wel vaker gebeuren. De vraag is alleen dan wel: wie behartigt de belangen van de investeerders die nog geld krijgen van de ondernemers die via het platform geld hebben opgehaald? In onderstaande ‘afscheidsmail’ van Regiofund verwijst de oprichter de investeerder door naar de projecteigenaar. Maar je kunt van een projecteigenaar, zoals Peter ook terecht aangeeft, niet verwachten dat hij/zij vanaf dat moment zelf elke maand naar tientallen en soms wel honderden investeerders geld gaat overmaken. En wie houdt het overzicht?
De website van Regiofund staat intussen niet meer online (via link in de titel zie je een versie via de Wayback Machine). Niemand heeft dus meer iets om op terug te vallen. Typisch iets waar de AFM iets van moet gaan vinden, omdat dit misschien wel de eerste, maar zeker niet de laatste keer zal zijn….
In de media
Nederlanders verkopen spullen nu op Facebook. Bye bye Marktplaats | AD.nl
Voor het AD werd ik geïnterviewd over de (blijkbare) opkomst van Facebook groepen waar mensen onderling spullen verkopen. Dit naar aanleiding van het vorige week gelanceerde Facebook Marketplaces.
De voordelen van Facebook verkopen t.o.v. Marktplaats op een rij:
- Facebook groepen zijn langblijvende communities, op Marktplaats zijn alleen individuën;
- Doordat je met je Facebook profiel communiceert en biedingen doet, voel je je ook verantwoordelijker voor je gedrag en goede afloop. Immers: je In Real Life reputatie staat op het spel;
- Mensen raken steeds meer gewend om online transacties te doen, ook via Facebook;
- Binnen Facebook gaan de groepen vooral rondom een niche onderwerp (kinderkleertjes) of een lokale groep (Heel Houten Helpt), dat schept extra betrokkenheid en vertrouwen.
Building A City: Regulating the Sharing Economy in Amsterdam
Voor een blog op Medium werd ik geïnterviewd over Amsterdam als ‘Sharing City’ en de opkomst en uitdagingen van de platformeconomie.
Eigen publicaties
Het laatste jaar laat ik alle blogs waar ik extra tevreden over ben vertalen naar het Engels. Deze week kwam de Engelse vertaling van het stuk dat ik samen met Hans van der Loo schreef uit, waarin we terugkijken naar de leiderschapscrisis bij Uber. Lees je ‘m liever in het Nederlands? Dat kan hier.
F*ck de regels! – Management Impact
Op 9 November geef ik, vlak voordat ik in het vliegtuig naar New York stap, een presentatie op het Management Impact Event 2017. In aanloop naar dit event worden enkele blogs die ik eerder gepubliceerd ook via dit platform gedeeld.
Contact
Advies of duiding nodig of op zoek naar een spreker? Neem gerust contact op via mail (martijn@deeleconomieinnederland.nl) of telefoon (06-50244596)
